Symbolika i tradycja chleba w kulturze ludowej

Od zarania dziejów chleb był traktowany z wielkim szacunkiem i pokorą, a przypisywane mu znaczenia – chociaż tak samo istotne – różniły się troszkę w zależności od regionu.

Czego symbolem może być chleb?

Chleb w kulturze polskiej symbolizuje nie tylko pożywienie, ale także dostatek oraz pomyślność, co wynikało z wierzeń ludowych, związanych z jego pochodzeniem. Chleb był postrzegany jako dar bogów, od których zależały wszelkie formy istnienia na Ziemi i dlatego niejednokrotnie symbolizował płodność, a przy tym środek ochronny i leczniczy.

Skąd wywodzi się tradycja łamania chleba?

Zgodnie z ludowymi wierzeniami chleba nie należy krajać, ponieważ żelazo mogłoby mieć negatywny wpływ na międzyludzkie relacje i wprowadzić dysonans w czasoprzestrzeni.
Przekonanie to wywodzi się ze starożytnej tradycji chrześcijańskiej i jest bezpośrednio związane z Ostatnią Wieczerzą. Stanowi odwołanie do łamania chleba przez Jezusa, dzielenia go i przekazywania Apostołom.

Chleb w kulturze polskiej pełnił różne funkcje, które zależały od wielu czynników. Inaczej traktowano go na co dzień, a jeszcze inną rolę przypisywano mu podczas świąt, ważnych wydarzeń rodzinnych czy obrzędów. Zawsze był jednak przedmiotem kultu i poprzez pocałunek przepraszano go, podnosząc, jeśli przypadkowo upadł na podłogę.